Stopanja dočekala studente: Selo u kome i đaci užinaju prasetinu

Studenti koji su peške krenuli za Niš, nakon noćenja u Trsteniku, napravili su pauzu u Stopanji, malom, ali vrlo specifičnom selu u Srbiji.

Kao i u svakom mestu kroz koje su prolazili meštani su ih dočekali sa osveženjem, ali u Stopanji su im ponudili pečenje po kome je ovo selo poznato.

Stopanja, smeštena na magistralnom putu između Trstenika i Kruševca, broji svega 1.300 stanovnika, ali je poznata po nečemu neobičnom – tu se nalaze čak osam pečenjara, što je čini jedinstvenim mestom na mapi Srbije. Na ovom putu, koji povezuje Kruševac i Kraljevo, nakon što pređete samo 300 metara, prošli ste pored svih pečenjara.

Meštani Stopanje uglavnom se bave poljoprivredom, ali veliki doprinos ekonomiji sela dolaze kafane uz put, koje rade 24 sata dnevno. U njima ljudi uživaju u pečenju, koje je postalo pravi simbol ovog kraja. Zanimljivo je da je i predsednik SAD-a, Džozef Bajden, 2009. godine probao pečenje u Stopanji, što je jedan od razloga zbog kojeg se meštani često ponose ovom tradicijom.

Pečenjare su od šezdesetih godina prošlog veka postale deo svakodnevnog života i kulture ovog kraja. Za meštane, pečenje nije samo obrok, već prava tradicija.

Deca uživaju u sendvičima sa pečenicom, a navijači često dolaze da uživaju u pečenju jagnjeta. Stopanja čak organizuje i manifestaciju pod nazivom “Pečenijada”, posvećenu ovom gastro specijalitetu, koja se održava od 7. do 8. septembra. Za pečenje najčešće čeka red nedeljom, a miris pečenih jela širi se kroz glavnu ulicu.

Vlasnici pečenjara, poput Dragane Jevtić, koja ističe da je ključ uspeha u hrskavoj kožici i savršenoj unutrašnjosti pečenja, te Radiše Gašića, koji dodaje da Stopanja ima najviše pečenjara po glavi stanovnika, smatraju da bi, čak i kada bi ih bilo više, posao i dalje dobro funkcionisao. Pečenjare u Stopanji postale su gastro proizvod koji je stihijski postao prepoznatljiv i popularan, bez ikakve posebne promocije. Jelena Stojković, autorka knjige “Stopanjske kafane i njihove priče”, objašnjava da su ove kafane postale pravi fenomen, koji privlači ljude i van granica Srbije.

Iako postoji ribarnica u Stopanji, vlasnik ribarnice Miljko Bićanin napominje da meštani, uprkos zdravijoj ishrani, više preferiraju pečenje. Ipak, pečenjare imaju svoje brige. Naime, pretnja im dolazi od novoizgrađenog Moravskog koridora, koji bi mogao smanjiti broj posetilaca i ugroziti njihov posao. Meštani se nadaju da neće doživeti sudbinu ugostitelja duž Ibarske magistrale, koji su već izgubili goste zbog novog puta, piše RTS.

Zanimljivo je da se od 1. maja do Đurđevdana u Stopanji ispeče čak 80 do 100 kilograma pečenja dnevno, a za sve ljubitelje ove tradicije, Pečenijada je događaj koji se ne propušta.